Τα επιτόκια ήταν αρνητικά στην Ευρώπη εδώ και χρόνια. Αλλά χρειάστηκε η πλημμύρα των αποταμιεύσεων που εξαπέλυσε η πανδημία για τις τράπεζες να χρεώνουν επιτέλους τους καταθέτες.

Οι μεγαλύτεροι δανειστές της Γερμανίας, η Deutsche Bank AG και η Commerzbank AG, έχουν πει στους νέους πελάτες από πέρυσι να πληρώνουν ετήσιο επιτόκιο 0,5% για να διατηρούν μεγάλα χρηματικά ποσά μαζί τους. Οι τράπεζες λένε ότι δεν μπορούν πλέον να απορροφήσουν τα αρνητικά επιτόκια που τους χρεώνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Όσο περισσότερες τράπεζες έχουν καταθέσεις πελατών, τόσο περισσότερο πρέπει να παρκάρουν με την κεντρική τράπεζα.

Αυτό δημιουργεί ένα ασυνήθιστο κίνητρο, όπου οι τράπεζες που συνήθως θέλουν καταθέσεις ως μια φθηνή μορφή χρηματοδότησης, ουσιαστικά λένε στους πελάτες να φύγουν. Οι τράπεζες παρέχουν ακόμη και νέα διαδικτυακά εργαλεία για να βοηθήσουν τους πελάτες να κάνουν τις καταθέσεις τους αλλού.

Οι τράπεζες στην Ευρώπη αντιστάθηκαν στη μετάδοση αρνητικών επιτοκίων στους πελάτες όταν η ΕΚΤ τα εισήγαγε για πρώτη φορά το 2014, φοβούμενη αντίδραση. Κάποιοι το έκαναν μόνο με εταιρικούς καταθέτες, οι οποίοι ήταν λιγότερο πιθανό να παραπονεθούν στους τοπικούς πολιτικούς. Οι τράπεζες κατέφυγαν σε άλλους τρόπους για να μεταβιβάσουν το κόστος των αρνητικών επιτοκίων, χρεώνοντας για παράδειγμα υψηλότερα τέλη.

Η πανδημία άλλαξε την εξίσωση. Οι τιμές εξοικονόμησης αυξήθηκαν στα ύψη με τους καταναλωτές στο σπίτι. Και τεράστια προγράμματα ανακούφισης από την ΕΚΤ έχουν πλημμυρίσει τις τράπεζες με υπερβολικές καταθέσεις. Οι τράπεζες έχουν επίσης χρησιμοποιήσει την οικονομική εξάρθρωση της πανδημίας για να κάνουν επιχειρησιακές αλλαγές που έχουν αντισταθεί εδώ και πολύ καιρό.

Ο Alex Bierhaus, διευθύνων σύμβουλος σε μια εταιρεία fintech στο Ντίσελντορφ, έλαβε επιστολή από την τράπεζά του, μια μονάδα της Commerzbank, πέρυσι ότι θα αρχίσει να χρεώνει τόκους 0,5% για καταθέσεις άνω των 100.000 EUR, που ισοδυναμούν με $ 121.000

To avoid paying, Mr. Bierhaus, whose savings ballooned without trips to restaurants and vacations, shifted some EUR60,000 to a bank in Italy and one in Sweden through an online platform called Raisin, which allows customers to shop for better rates at banks across Europe.

Για να αποφύγετε την πληρωμή, ο κ. Bierhaus, του οποίου οι αποταμιεύσεις διογκώθηκαν χωρίς ταξίδια σε εστιατόρια και διακοπές, μετέφεραν περίπου 60.000 ευρώ σε μια τράπεζα στην Ιταλία και μία στη Σουηδία μέσω μιας διαδικτυακής πλατφόρμας που ονομάζεται Raisin, η οποία επιτρέπει στους πελάτες να ψωνίζουν για καλύτερες τιμές σε τράπεζες Ευρώπη.

“Δεν θα με πειράζει να λάβω τίποτα για την κατάθεσή μου, αλλά το να μου ζητάς να πληρώσεις είναι πάρα πολύ”, δήλωσε ο 34χρονος, προσθέτοντας ότι σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τα χρήματα για να αγοράσει ένα σπίτι πριν από τη γέννηση του δεύτερου παιδιού του αυτή την χρονιά.

“Πρωταρχικός μας στόχος δεν είναι να συλλέγουμε μια τέτοια κατάθεση, αλλά να συμβουλεύουμε και να ανακατανείμουμε χρήματα σε άλλες μορφές επενδύσεων”, δήλωσε εκπρόσωπος της Commerzbank.

Σύμφωνα με την πύλη σύγκρισης τιμών Verivox, 237 τράπεζες στη Γερμανία χρεώνουν επί του παρόντος αρνητικά επιτόκια σε ιδιώτες πελάτες, από 57 πριν από την πανδημία που σημειώθηκε τον Μάρτιο του περασμένου έτους. Οι χρεώσεις κυμαίνονται μεταξύ 0,4% και 0,6% για καταθέσεις που ξεκινούν από 25.000 έως 100.000 ευρώ.

Η Raisin δήλωσε ότι οι επιχειρήσεις στη Γερμανία, η μεγαλύτερη αγορά της, έχουν αυξηθεί απότομα καθώς περισσότερες τράπεζες έχουν αρχίσει να χρεώνουν καταθέσεις. Ο αριθμός των πελατών που χρησιμοποιούν τις πλατφόρμες του σε όλη την Ευρώπη αυξήθηκε περισσότερο από 40% σε 325.000 το 2020. Ο όγκος των καταθέσεων που μετακινήθηκαν μέσω των πλατφορμών αυξήθηκε κατά 50% σε περίπου 30 δισεκατομμύρια ευρώ.

Συνεργάζεται επίσης με λίγες τράπεζες στη Γερμανία και αλλού στην Ευρώπη, ενσωματώνοντας την υπηρεσία της σε ιστότοπους τραπεζών, διευκολύνοντας τους πελάτες να μεταφέρουν τα χρήματά τους.

Η Deutsche Bank, η οποία χρεώνει αρνητικό επιτόκιο σε νέους πελάτες που κατέχουν περισσότερα από 100.000 ευρώ, αγόρασε ένα μερίδιο σε έναν ανταγωνιστή Raisin που ονομάζεται Deposit Solutions. Οι πελάτες της Deutsche Bank χρησιμοποιούν Λύσεις Καταθέσεων για να επιλέγουν καταθέσεις σε πέντε διαφορετικές τράπεζες, όπως στην Ιταλία, την Αυστρία και τη Γαλλία.

“Η δουλειά μας είναι να δείξουμε στους πελάτες τρόπους να κερδίσουν απόδοση των επενδύσεών τους παρά τα αρνητικά επιτόκια”, δήλωσε εκπρόσωπος της Deutsche Bank.”Our job is to show clients ways to earn a return on their investments despite negative interest rates,” a Deutsche Bank spokeswoman said.

Το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ, το οποίο χρεώνει τις τράπεζες, είναι μείον 0,5%. Η κεντρική τράπεζα έχει δηλώσει ότι είναι απίθανο να αλλάξει αυτό το επίπεδο σύντομα. Οι αποδόσεις κρατικών ομολόγων, έναντι των οποίων επιμετρώνται το κόστος δανεισμού, είναι αρνητικές παρά την πρόσφατη ανοδική πορεία. Τα γερμανικά 10ετή ομόλογα αποδίδουν μείον 0,3%. Παρόμοια αμερικανικά ομόλογα αποδίδουν 1,5%.

Οι τράπεζες στη Γερμανία πλήττονται ιδιαίτερα από αρνητικά επιτόκια επειδή οι Γερμανοί είναι μεγάλοι αποταμιευτές. Σύμφωνα με την ΕΚΤ, περίπου το 30% όλων των καταθέσεων των νοικοκυριών στην ευρωζώνη είναι στη Γερμανία. Πέρυσι, οι καταθέσεις στη χώρα αυξήθηκαν κατά 6% σε ρεκόρ 2,55 τρισεκατομμυρίων ευρώ, καθώς οι άνθρωποι έμειναν επιφυλακτικοί για τις δαπάνες λόγω της πανδημίας ή απλώς δεν είχαν πουθενά να ξοδέψουν, με εστιατόρια κλειστά και περιορισμένα ταξίδια.

Στη Δανία, όπου τα επιτόκια μειώθηκαν κάτω από το μηδέν δύο χρόνια πριν από την ευρωζώνη, οι τράπεζες έχουν περάσει από τη χρέωση πλουσιότερων πελατών σε μικρότερους κατά το παρελθόν έτος. Η κεντρική τράπεζα της Δανίας εκτιμά ότι περίπου το ένα τέταρτο των καταθετών της χώρας επηρεάζεται επί του παρόντος.

Η Nordea Bank Abp μείωσε πρόσφατα το όριο καταθέσεων με χρέωση 0,75% σε 250.000 δανικές κορόνες, που ισοδυναμεί με 41.000 δολάρια, από 750.000 δανικές κορόνες, καθώς η πανδημία πιθανότατα θα παρατείνει την εποχή των αρνητικών επιτοκίων.

Το αντίθετο για τους πελάτες εκεί, είναι ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, ενώ πληρώνουν για να καταθέσουν χρήματα, δεν χρειάζεται να πληρώσουν τίποτα για να δανειστούν. Η Nordea τον Ιανουάριο άρχισε να προσφέρει υποθήκες 20 ετών στο 0%.

Μεταφρασμένο άρθρο της δημοσιογράφου Patricia Kowsmann ([email protected])

Posted in WSJ