Προβλέψεις ΤτΕ για την Ελληνική Οικονομία και Παγκόσμιες Προκλήσεις

Ιούνιος 21, 2025.

Ανάπτυξη και Πληθωρισμός σε Αβέβαιο Περιβάλλον

Η έκθεση Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) προβλέπει ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας στο 2,3% το 2025, 2,0% το 2026, και 2,1% το 2027, υψηλότερα από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, συμβάλλοντας στη σύγκλιση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Ο πληθωρισμός (ΕνΔΤΚ) προβλέπεται στο 2,5% το 2025, με επιμονή λόγω υπηρεσιών, μισθών, και τουρισμού, ενώ αποκλιμακώνεται στο 2,2% το 2027. Η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει επιβράδυνση λόγω δασμών ΗΠΑ, γεωπολιτικών εντάσεων (Ισραήλ-Ιράν), και αβεβαιότητας, ενώ η Ελλάδα αντιμετωπίζει καθοδικούς κινδύνους και διαρθρωτικές προκλήσεις. Η έκθεση προτείνει μεταρρυθμίσεις για ενίσχυση της ανθεκτικότητας.

Προβλέψεις Ανάπτυξης και Πληθωρισμού

• Ανάπτυξη:
  • 2025: 2,3%, υποστηριζόμενη από κατανάλωση, επενδύσεις, και εξαγωγές.
  • 2026: 2,0%, λόγω παγκόσμιας επιβράδυνσης και περιορισμένης εξωτερικής ζήτησης.
  • 2027: 2,1%, με οριακή επιτάχυνση λόγω μεταρρυθμίσεων και ευρωπαϊκών κονδυλίων.
  • Οι ρυθμοί είναι υψηλότεροι από την Ευρωζώνη (1,4%-1,6%, ΕΚΤ), προωθώντας τη σύγκλιση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ (73% του μέσου όρου ΕΕ το 2024, ΕΛΣΤΑΤ).
• Πληθωρισμός (ΕνΔΤΚ):
  • 2025: 2,5%, λόγω υπηρεσιών (ενοίκια +10,9%, τουρισμός), μισθών (+5,2% το 2024), και φόρων.
  • 2026: 2,3%, με αποκλιμάκωση λόγω σταθεροποίησης τιμών αγαθών.
  • 2027: 2,2%, πλησιάζοντας τον στόχο ΕΚΤ (2%), λόγω μείωσης πληθωρισμού μη ενεργειακών αγαθών.
  • Δομικός πληθωρισμός: 3,6% το 2025, υψηλότερος από την Ευρωζώνη (2,4%), λόγω παραγωγικού κενού.
• Α’ Τρίμηνο 2025: Ανάπτυξη 2,2% (έναντι 2024), με συνεισφορά από ιδιωτική/δημόσια κατανάλωση και εξαγωγές αγαθών, αλλά αρνητική από υπηρεσίες, επενδύσεις (-6,1%), και εισαγωγές.

Κίνδυνοι και Προκλήσεις

• Κίνδυνοι (Καθοδικοί):
  1. Προστατευτισμός: Οι δασμοί ΗΠΑ (Απρίλιος 2025) μειώνουν την εξωτερική ζήτηση της Ευρωζώνης, επηρεάζοντας έμμεσα την Ελλάδα (<5% εξαγωγές στις ΗΠΑ).
  2. Γεωπολιτικές εντάσεις: Η κρίση Ισραήλ-Ιράν απειλεί τις τιμές ενέργειας (Brent ~$135, +9%).
  3. Αγορά εργασίας: Στενότητα (ανεργία 9,8%) και μισθολογικές πιέσεις (+5,2%) ενισχύουν τον πληθωρισμό.
  4. Κλιματική κρίση: Φυσικές καταστροφές (π.χ. πλημμύρες) πλήττουν την παραγωγή.
  5. Μηχανισμός Ανάκαμψης (RRF): Καθυστέρηση απορρόφησης (26% επενδύσεων το 2023) περιορίζει την ανάπτυξη.
  6. Μεταρρυθμίσεις: Αργή υλοποίηση μειώνει την παραγωγικότητα (50η θέση σε ανταγωνιστικότητα, ΣΒΕ).
• Προκλήσεις:
  1. Επιχειρηματικό περιβάλλον: Γραφειοκρατία, αστάθεια κανονισμών, και αδύναμο νομικό σύστημα αποθαρρύνουν επενδύσεις.
  2. Παραοικονομία και περιορισμένη χρηματοδότηση πλήττουν τις ΜμΕ.
  3. Εκπαίδευση: Ανισότητες δεξιοτήτων και χαμηλά αποτελέσματα (80,3% απασχόληση πτυχιούχων, χαμηλότερη στην ΕΕ) περιορίζουν την καινοτομία.
  4. Ανεργία: Χαμηλή συμμετοχή νέων και γυναικών στο εργατικό δυναμικό.

Παγκόσμιο και Ευρωπαϊκό Περιβάλλον

• Παγκόσμια Οικονομία:
  • Επιβράδυνση το 2025 λόγω δασμών ΗΠΑ, γεωπολιτικών εντάσεων, και αβεβαιότητας.
  • Αγορές: Οι δασμοί (Απρίλιος 2025) προκάλεσαν αναταραχή σε μετοχές/ομόλογα, με ρευστοποιήσεις αμερικανικών ομολόγων και ανατίμηση ευρώ (+11% YTD).
  • Εμπιστοσύνη: Μειωμένη σε αμερικανικά ομόλογα, ενισχύοντας το ευρώ ως αποθεματικό νόμισμα.
• Ευρωζώνη:
  • Ανάπτυξη: Ανθεκτική το α’ τρίμηνο 2025 (+1,5%), λόγω επενδύσεων και εξαγωγών, αλλά με καθοδικούς κινδύνους.
  • Πληθωρισμός: 1,9% τον Μάιο 2025, με σταθεροποίηση στο 2% μεσοπρόθεσμα.
  • ΕΚΤ: Μειώσεις επιτοκίων κατά 25 μ.β. (Ιανουάριος, Μάρτιος, Απρίλιος, Ιούνιος), με το επιτόκιο καταθέσεων στο 2,5%.
  • Ευκαιρίες: Ενίσχυση ευρωπαϊκών ομολόγων και ευρώ ως ασφαλή καταφύγια.

Ελληνικές Εξελίξεις και Προτάσεις Πολιτικής

• Δημοσιονομία:
  • 2024: Πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ (από έλλειμμα 1,4% το 2023), πρωτογενές πλεόνασμα 4,8%, με μείωση χρέους στο 153,6% (-10,3%).
  • 2025: Υπεραπόδοση εσόδων από φοροδιαφυγή δημιουργεί δημοσιονομικό χώρο για παρεμβάσεις.
• Χρηματοπιστωτικό Σύστημα:
  • Ομόλογα: Μείωση αποδόσεων τον Απρίλιο, παρά την παγκόσμια αναταραχή, λόγω αναβαθμίσεων πιστοληπτικής αξιολόγησης.
  • Τράπεζες: Αύξηση κερδοφορίας, κεφαλαιακής επάρκειας, και χορηγήσεων (17,2% σε ΜΧΕ), με μείωση επιτοκίων δανεισμού.
  • Καταθέσεις: Μείωση 4,9 δισ. ευρώ (α’ τετράμηνο 2025), λόγω χαμηλών επιτοκίων και μετακίνησης σε εναλλακτικές επενδύσεις.
• Προτάσεις Πολιτικής:
  • Δημοσιονομία: Συμμόρφωση με ΕΕ, πρόωρη αποπληρωμή δανείων, φορολογικές μεταρρυθμίσεις για ανάπτυξη.
  • RRF: Έγκαιρη απορρόφηση για πράσινη/ψηφιακή μετάβαση.
  • Επιχειρηματικότητα: Απλοποίηση κανονισμών, μείωση γραφειοκρατίας, κίνητρα Ε&Α.
  • Αγορά Εργασίας: Αναβάθμιση εκπαίδευσης, κίνητρα για γυναίκες/νέους, επαναπατρισμός επιστημόνων.
  • Ενέργεια: Επενδύσεις σε ΑΠΕ, διασυνδέσεις, μείωση φόρων ενέργειας.
  • ΕΕ: Ενίσχυση συντονισμού, τραπεζική ένωση, ευρωομόλογο για ανθεκτικότητα.

Ανθεκτικότητα με Διαρθρωτικές Προκλήσεις

Η ελληνική οικονομία προβλέπεται να αναπτυχθεί με 2,3% το 2025, 2,0% το 2026, και 2,1% το 2027, ξεπερνώντας την Ευρωζώνη, με κατανάλωση και επενδύσεις ως κινητήριες δυνάμεις. Ο πληθωρισμός παραμένει υψηλότερος (2,5% το 2025, 3,3% τον Μάιο) λόγω υπηρεσιών και τουρισμού, αλλά αποκλιμακώνεται στο 2,2% το 2027. Καθοδικοί κίνδυνοι από δασμούς ΗΠΑ, γεωπολιτικές εντάσεις, και κλιματική κρίση απειλούν την ανάπτυξη, ενώ διαρθρωτικά προβλήματα (γραφειοκρατία, εκπαίδευση, παραοικονομία) περιορίζουν την ανταγωνιστικότητα (50η θέση, ΣΒΕ). Η δημοσιονομική σταθερότητα (πλεόνασμα 4,8%) και οι τραπεζικές χορηγήσεις (+17,2%) ενισχύουν την ανθεκτικότητα, αλλά απαιτούνται μεταρρυθμίσεις σε επιχειρηματικότητα, εργασία, και ενέργεια, καθώς και απορρόφηση RRF, για μακροχρόνια ανάπτυξη σε ένα αβέβαιο παγκόσμιο περιβάλλον.

ΠΡΩΤΕΑΣ ΑΕ

Ν Κουντουριώτου 19, Θεσσαλονίκη.

[email protected]

+30 2310 402 340