Τα Δύο «Αγκάθια» στην Αξιολόγηση της Ελλάδας από τη DBRS

Σεπτέμβριος 09, 2025.

Η Morningstar DBRS διατήρησε σταθερή την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας στο «BBB» με σταθερές προοπτικές, αναγνωρίζοντας τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη και τη βελτίωση των δημοσιονομικών δεικτών, αλλά επισημαίνοντας δύο κύρια «αγκάθια»: το υψηλό δημόσιο χρέος και το μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Η απόφαση έρχεται ως συνέχεια της αναβάθμισης από «BBB (low)» τον Μάρτιο 2025, και βασίζεται σε ισορροπημένους βραχυπρόθεσμους κινδύνους. Η DBRS δεν αναφέρει τα νεότερα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (ανάπτυξη 1,7% το Β’ τρίμηνο 2025), αλλά υπενθυμίζει την επίδοση του 2024 (2,3% ανάπτυξη, υψηλότερη από τον μέσο όρο Ευρωζώνης 0,9%). Η ισχυρή εγχώρια ζήτηση, η απασχόληση, και οι επενδύσεις από ΕΕ οδηγούν την ανάπτυξη, αλλά η μείωση στήριξης στην κυβέρνηση (π.χ. από ευρωεκλογές) και εξωτερικές απειλές (π.χ. δασμοί) δημιουργούν κινδύνους για τις μεταρρυθμίσεις.

Οικονομική Ανάπτυξη και Θετικά Στοιχεία

• Ανάπτυξη 2024:
  • Η Ελλάδα κατέγραψε 2,3% ανάπτυξη, υπερβαίνοντας τον μέσο όρο Ευρωζώνης (0,9%).
  • Κύριος μοχλός: Ισχυρή εγχώρια ζήτηση, λόγω θετικής πορείας απασχόλησης και επενδύσεων χρηματοδοτούμενων από ΕΕ.
• Προβλέψεις:
  • Οι επιδόσεις του 2025 θα είναι λιγότερο ισχυρές λόγω δεσμεύσεων για κοινωνικές δαπάνες και αύξηση στρατιωτικών δαπανών.
  • Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει παρόμοια ανάπτυξη για φέτος.
• Πολιτική Σταθερότητα:
  • Οι πρόσφατες εξελίξεις, όπως το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, δείχνουν μειωμένη στήριξη στην κυβέρνηση.
  • Καθώς πλησιάζουν οι βουλευτικές εκλογές, υπάρχει κίνδυνος επιβράδυνσης της μεταρρυθμιστικής δυναμικής.
• Θετικά:
  • Μεταρρυθμίσεις: Διαδοχικές κυβερνήσεις εφάρμοσαν βασικές μεταρρυθμίσεις που ενίσχυσαν τη διακυβέρνηση και βελτίωσαν το επιχειρηματικό περιβάλλον.
  • Πολιτική Δέσμευση: Ισχυρή υποστήριξη από όλα τα μεγάλα κόμματα για συνετή δημοσιονομική πολιτική.
  • Ιδιότητα Μέλους: Ως μέλος ΕΕ και Ευρωζώνης, η Ελλάδα έχει αξιόπιστο πλαίσιο πολιτικής.

Μείωση Χρέους και Κίνδυνοι

• Μείωση Χρέους:
  • Η ισχυρή ανάπτυξη και τα επαναλαμβανόμενα πρωτογενή πλεονάσματα οδήγησαν σε σταθερή μείωση του δείκτη χρέους προς ΑΕΠ.
  • Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει 141% έως το 2026, από 164% το 2023.
  • Το ΔΝΤ εκτιμά μέσο πρωτογενές πλεόνασμα 2,4% του ΑΕΠ έως το 2030, με χρέος στο 125% έως το 2030.
• Κίνδυνοι:
  • Γεωπολιτικό Περιβάλλον: Επιδείνωση θα πλήξει τις εξαγωγές και την οικονομία.
  • Παγκόσμιο Εμπόριο: Οι δασμοί θα ασκήσουν πίεση στην Ευρώπη, με έμμεσες επιπτώσεις στην Ελλάδα (μικρή και ανοιχτή οικονομία).
  • Ενέργεια και Εμπορεύματα: Ταχεία αύξηση τιμών θα δημιουργήσει πληθωριστική πίεση (πληθωρισμός 3,7% τον Ιούλιο 2025, λόγω ηλεκτρικής ενέργειας και υπηρεσιών).
  • Έλλειμμα Τρεχουσών Συναλλαγών: -6,9% του ΑΕΠ το 2024, προβλεπόμενο -8,1% μέσο όρο τα επόμενα δύο χρόνια (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).
  • NIIP: -130,4% του ΑΕΠ (ΔΝΤ), επιβαρύνοντας την εξωτερική θέση.
• Ανθεκτικότητα:
  • Η Ελλάδα βελτίωσε την ανταγωνιστικότητα, έγινε πιο ανοιχτή οικονομία, και διπλασίασε τις εξαγωγές σε όρους ΑΕΠ από το 2010.

Θετικά Στοιχεία και Τραπεζικός Τομέας

• Πιστοληπτική Ικανότητα:
  • Υποστηρίζεται από αξιόπιστο πλαίσιο πολιτικής ως μέλος ΕΕ και Ευρωζώνης.
  • Μεταρρυθμίσεις: Ενίσχυσαν τη διακυβέρνηση και στήριξαν τη βιωσιμότητα χρέους.
• Δημοσιονομική Έκπληξη 2024:
  • Συνολικό πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ και πρωτογενές 4,8%, αντί για μικρό έλλειμμα.
  • Παράγοντες: Βραδύτερες δαπάνες, ισχυρά φορολογικά έσοδα από απασχόληση, επίδραση πληθωρισμού στον ΦΠΑ, και μέτρα κατά φοροδιαφυγής (9,5% υψηλότερα έσοδα από Προϋπολογισμό).
  • Προβλέψεις: Πλεόνασμα 0,7% το 2025 και 1,4% το 2026 (Επιτροπή), υποστηριζόμενο από διαρθρωτικές αλλαγές, παρά αμυντικές δαπάνες.
• Τραπεζικός Τομέας:
  • Θετικό Σήμα: Τα NPE μειώθηκαν στο 2,9% από 32% το 2020.
  • Ισχυροί δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας (CET1 16% από 11,8% το 2021).
  • Πιο ανθεκτικό σύστημα σε κρίσεις (ενεργειακή, επιτόκια).
  • Τα DTAs μειώνονται ταχύτερα, βελτιώνοντας την ποιότητα κεφαλαίων.

Σενάρια Αναβάθμισης και Υποβάθμισης

• Αναβάθμιση:
  • Ουσιαστική μείωση χρέους μέσω διατηρήσιμων πρωτογενών πλεονασμάτων.
  • Συνεχής εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν επενδύσεις και μακροπρόθεσμες προοπτικές.
• Υποβάθμιση:
  • Αποδυνάμωση δημοσιονομικής πειθαρχίας ή υλοποίηση ενδεχόμενων υποχρεώσεων που αυξάνουν το χρέος.
  • Ανατροπή δομικών μεταρρυθμίσεων.
  • Επιδείνωση εξωτερικής θέσης (π.χ. αύξηση ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών).

Η DBRS διατήρησε την αξιολόγηση της Ελλάδας στο «BBB» με σταθερές προοπτικές, αναγνωρίζοντας την ανάπτυξη 2,3% το 2024 (υψηλότερη από Ευρωζώνη 0,9%) και τη μείωση χρέους (141% έως 2026). Η ανάπτυξη οφείλεται σε εγχώρια ζήτηση, απασχόληση, και επενδύσεις ΕΕ, ενώ τα πρωτογενή πλεονάσματα (4,8% το 2024) και οι μεταρρυθμίσεις ενισχύουν την πιστοληπτική ικανότητα. Ωστόσο, τα αγκάθια είναι το υψηλό χρέος (153,6% το 2024), το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών (-6,9% το 2024, -8,1% μέσο όρο 2025-2026), και η αρνητική NIIP (-130,4%). Κίνδυνοι περιλαμβάνουν γεωπολιτικές εντάσεις, δασμούς (έμμεσες επιπτώσεις μέσω Ευρώπης), και αυξήσεις τιμών ενέργειας, που ενισχύουν τον πληθωρισμό (3,7% τον Ιούλιο). Η μειωμένη στήριξη στην κυβέρνηση (π.χ. ευρωεκλογές) απειλεί τις μεταρρυθμίσεις. Θετικά, ο τραπεζικός τομέας είναι ανθεκτικός (NPE 2,9%, CET1 16%). Αναβάθμιση αν μειωθεί το χρέος ή συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις, υποβάθμιση αν αποδυναμωθεί η δημοσιονομική πειθαρχία ή η εξωτερική θέση. Η δημοσιονομική έκπληξη του 2024 (πλεόνασμα 1,3%) στηρίζει τις προβλέψεις (0,7% το 2025, 1,4% το 2026). Επόμενες αξιολογήσεις: Moody’s (19 Σεπτεμβρίου), S&P (17 Οκτωβρίου), Scope (7 Νοεμβρίου), Fitch (14 Νοεμβρίου).

ΠΡΩΤΕΑΣ ΑΕ

Ν Κουντουριώτου 19, Θεσσαλονίκη.

[email protected]

+30 2310 402 340