Συμφωνία Τραμπ-Κίνας για Σπάνιες Γαίες

Ιούνιος 11, 2025.

Η Ανακοίνωση της Συμφωνίας

Το κείμενο επικεντρώνεται στην ανακοίνωση του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ότι η Κίνα θα προμηθεύσει σπάνιες γαίες και μαγνήτες εκ των προτέρων στο πλαίσιο μιας εμπορικής συμφωνίας, μετά από διαπραγματεύσεις στο Λονδίνο. Η συμφωνία, που περιμένει τελική έγκριση από τον Τραμπ και τον Πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ, περιλαμβάνει δασμούς 55% από τις ΗΠΑ έναντι 10% από την Κίνα, καθώς και παραχωρήσεις από τις ΗΠΑ, όπως η είσοδος Κινέζων φοιτητών σε αμερικανικά πανεπιστήμια. Η είδηση κλιμάκωσε την τιμή του πετρελαίου Brent κατά $1 στα $67,87.

Οι Όροι της Συμφωνίας και η Σημασία των Σπανίων Γαιών

Η συμφωνία επικεντρώνεται στην προμήθεια σπανίων γαιών και μαγνητών, υλικών κρίσιμων για την αυτοκινητοβιομηχανία (ηλεκτρικά οχήματα) και τον αμυντικό τομέα (F-35, drones). Ο Τραμπ περιέγραψε τη σχέση ΗΠΑ-Κίνας ως «εξαιρετική» σε ανάρτησή του στο Truth Social, τονίζοντας ότι οι ΗΠΑ επιβάλλουν δασμούς 55% έναντι 10% της Κίνας. Η Κίνα, που ελέγχει το 60% της παγκόσμιας εξόρυξης και το 90% της επεξεργασίας σπανίων γαιών, συμφώνησε να προμηθεύσει αυτά τα υλικά εκ των προτέρων, ενώ οι ΗΠΑ θα χαλαρώσουν περιορισμούς, όπως η απαγόρευση εισόδου Κινέζων φοιτητών σε αμερικανικά ιδρύματα. Η συμφωνία βασίζεται στο «συναινετικό πλαίσιο της Γενεύης» και προηγούμενες συνομιλίες των δύο ηγετών, όπως επιβεβαίωσε ο Υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Χάουαρντ Λούτνικ.

Το Πλαίσιο των Εμπορικών Εντάσεων

Οι εντάσεις κλιμακώθηκαν όταν η Κίνα επέβαλε περιορισμούς εξαγωγών σε επτά στοιχεία σπανίων γαιών (σαμάριο, γαδολίνιο, τέρβιο, δυσπρόσιο, λουτέσιο, σκάνδιο, υττριο) και μαγνήτες, επηρεάζοντας τις βιομηχανίες αυτοκινήτων και άμυνας των ΗΠΑ. Η κυριαρχία της Κίνας στις σπάνιες γαίες (60% εξόρυξη, 90% επεξεργασία) αποτελεί στρατηγική πρόκληση για τις ΗΠΑ, ιδιαίτερα στην μετάβαση προς βιώσιμες πηγές ενέργειας (π.χ. ανεμογεννήτριες, μπαταρίες). Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει ότι η εξάρτηση από την Κίνα (70% των εισαγωγών σπανίων γαιών, USGS) θέτει σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια και την οικονομική ανταγωνιστικότητα. Η συμφωνία αποσκοπεί να μετριάσει αυτές τις ανησυχίες, αποκαθιστώντας την πρόσβαση σε κρίσιμα υλικά.

Η Αντίδραση των Αγορών και οι Οικονομικές Επιπτώσεις

Η ανακοίνωση της συμφωνίας είχε άμεση επίδραση στις αγορές, με την τιμή του πετρελαίου Brent (παράδοση Αυγούστου) να αυξάνεται κατά $1 στα $67,87, σημειώνοντας ημερήσια άνοδο 1,5%. Η άνοδος του πετρελαίου αντανακλά την αισιοδοξία των αγορών για τη χαλάρωση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Η συμφωνία ενισχύει τη σταθερότητα στις αλυσίδες εφοδιασμού, ιδιαίτερα για βιομηχανίες που εξαρτώνται από σπάνιες γαίες. Ωστόσο, η επιβολή υψηλότερων δασμών από τις ΗΠΑ (55%) έναντι της Κίνας (10%) υποδηλώνει ότι οι εμπορικές σχέσεις παραμένουν ανισοβαρείς.

Οι Επόμενες Κινήσεις και οι Προκλήσεις

Η συμφωνία δεν είναι ακόμα οριστική, καθώς απαιτεί την τελική έγκριση από Τραμπ και Σι Τζινπίνγκ. Οι διαπραγματεύσεις στο Λονδίνο (10 Ιουνίου 2025) οδήγησαν σε ένα «πλαίσιο εφαρμογής» της συναίνεσης της Γενεύης (12 Μαΐου 2025), αλλά η επιτυχία εξαρτάται από την εφαρμογή. Η Κίνα μπορεί να διατηρήσει γραφειοκρατικούς περιορισμούς στις εξαγωγές, ενώ οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν εσωτερικές πιέσεις για μείωση της εξάρτησης από την Κίνα μέσω εγχώριας παραγωγής (ήδη $439 εκατ. επενδύσεις από το 2020). Η παραχώρηση για τους Κινέζους φοιτητές ενδέχεται να προκαλέσει πολιτικές αντιδράσεις στις ΗΠΑ, ενώ η ανισότητα των δασμών μπορεί να οδηγήσει σε μελλοντικές εντάσεις.

Μια Προσωρινή Ανακωχή με Στρατηγικές Συνέπειες

Η ανακοίνωση του Τραμπ για τη συμφωνία με την Κίνα σηματοδοτεί μια προσωρινή αποκλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων, εξασφαλίζοντας την προμήθεια σπανίων γαιών και μαγνητών, κρίσιμων για την αμερικανική βιομηχανία. Η κυριαρχία της Κίνας (60% εξόρυξη, 90% επεξεργασία) και οι προηγούμενοι περιορισμοί εξαγωγών υπογράμμισαν τη στρατηγική σημασία αυτών των υλικών. Η άνοδος του Brent (+1,5%) αντανακλά την αισιοδοξία των αγορών, αλλά η τελική έγκριση της συμφωνίας και η εφαρμογή της παραμένουν αβέβαιες. Οι δασμοί (55% ΗΠΑ, 10% Κίνα) και οι παραχωρήσεις (Κινέζοι φοιτητές) υποδηλώνουν μια εύθραυστη ισορροπία, με πιθανές μελλοντικές προκλήσεις στις διμερείς σχέσεις.

ΠΡΩΤΕΑΣ ΑΕ

Ν Κουντουριώτου 19, Θεσσαλονίκη.

[email protected]

+30 2310 402 340