Ανησυχίες της ΤτΕ για την Ελληνική Οικονομία

Σεπτέμβριος 25, 2025.

Η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), που δημοσιεύτηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2025, υποβαθμίζει τις προσδοκίες για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, προβλέποντας ρυθμό 2,2% το 2025 (από 2,3%), 1,9% το 2026, και 2,1% το 2027. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το Β’ τρίμηνο 2025 δείχνουν ανάπτυξη 1,7% ετησίως και 0,6% τριμηνιαίως, με το εξάμηνο κοντά στο 2%, υπολείποντας του κυβερνητικού στόχου 2,3%. Η ιδιωτική κατανάλωση, οι επενδύσεις, και οι εξαγωγές παραμένουν βασικοί πυλώνες, αλλά η ακρίβεια, οι υψηλοί μισθοί, και η μείωση δημοσίων επενδύσεων μετά το 2026 δημιουργούν ανησυχίες. Η ΤτΕ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για γεωπολιτικές, εμπορικές, και κλιματικές προκλήσεις, ενώ η οικοδομική δραστηριότητα παραμένει περιορισμένη λόγω υψηλού κόστους.

Υποβάθμιση Προβλέψεων Ανάπτυξης

• Προβλέψεις ΤτΕ:
  • 2025: 2,2% (από 2,3%), λόγω ασθενέστερης απόδοσης το Α’ τρίμηνο.
  • 2026: 1,9% (από 2,1%), λόγω ανατίμησης του ευρώ και εξωτερικών πιέσεων.
  • 2027: 2,1% (αμετάβλητο).
• Στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ:
  • Β’ τρίμηνο 2025: 1,7% ετήσια, 0,6% τριμηνιαία ανάπτυξη.
  • Εξάμηνο: ~2%, υπολείπεται του στόχου 2,3%.
• Σύγκριση με Ευρωζώνη:
  • Η Ελλάδα υπεραποδίδει έναντι της Ευρωζώνης (1,2% το 2025, σύμφωνα με ΕΚΤ), αλλά η διαφορά δεν εξασφαλίζει σταθερότητα.
• Η επιβράδυνση εγείρει ερωτήματα για τη δυναμική των πυλώνων του ΑΕΠ (κατανάλωση, επενδύσεις, εξαγωγές).

Ιδιωτική Κατανάλωση και Ακρίβεια

• Ιδιωτική Κατανάλωση:
  • Κύριος μοχλός ανάπτυξης, με προβλεπόμενη αύξηση 2,0% (2025-2027), λόγω:
    • Βελτίωσης εισοδημάτων (μισθοί +5,0% ετησίως).
    • Αύξησης απασχόλησης (ανεργία από 9,4% το 2025 σε 8,2% το 2027).
  • Ωστόσο, το Β’ τρίμηνο δείχνει στασιμότητα στη δαπάνη νοικοκυριών.
• Ακρίβεια:
  • Πληθωρισμός: 3,1% το 2025, 2,6% το 2026, 2,4% το 2027, λόγω επιμονής στις υπηρεσίες (μισθοί, ενοίκια, τουρισμός, έμμεσοι φόροι).
  • ΕνΔΤΚ: 3,2% (Ιανουάριος-Αύγουστος 2025), υποχώρησε στο 3,1% τον Αύγουστο.
  • Αποτέλεσμα: Οι μισθολογικές αυξήσεις απορροφώνται από την ακρίβεια, περιορίζοντας την κατανάλωση.
• Εποχικότητα:
  • Η εξάρτηση από τον τουρισμό καθιστά την κατανάλωση ρευστή και αβέβαιη.

Επενδύσεις και Οικοδομική Δραστηριότητα

• Επενδύσεις:
  • Μέσος ρυθμός αύξησης 7,5% (2025-2027), λόγω:
    • Ιδιωτικών επενδύσεων και ευρωπαϊκών κονδυλίων (30 δισ. ευρώ από NGEU και διαρθρωτικά ταμεία).
    • Βελτίωση στο Β’ τρίμηνο μετά αδύναμο Α’ τρίμηνο.
  • Κίνδυνος: Οι δημόσιες επενδύσεις θα καταγράψουν αρνητικό ρυθμό το 2027, λόγω μείωσης πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
• Οικοδομική Δραστηριότητα:
  • Επενδύσεις σε κατοικίες σε χαμηλότερα επίπεδα από την προ-κρίσης περίοδο.
  • Εμπόδια:
    • Υψηλό κόστος δανεισμού.
    • Ανατιμήσεις υλικών.
    • Περιορισμένη διαθεσιμότητα γης.
  • Περιορίζει τη δυνατότητα του κλάδου να γίνει σταθερός πυλώνας ανάπτυξης.

Εξαγωγές και Εξωτερικός Τομέας

• Εξαγωγές:
  • Αύξηση 3,1% (2025-2027), λόγω ανταγωνιστικότητας και εξωτερικής ζήτησης.
  • Ωστόσο, η συμβολή τους στο ΑΕΠ είναι ελαφρώς αρνητική, λόγω:
    • Υψηλών εισαγωγών από επενδυτική δραστηριότητα.
    • Εισαγωγικής εξάρτησης της εγχώριας ζήτησης.
• Κίνδυνοι:
  • Γεωπολιτική αβεβαιότητα: Επηρεάζει εξωτερική ζήτηση.
  • Εμπορική πολιτική: Δασμοί ΗΠΑ (15%) πιέζουν έμμεσα μέσω Ευρώπης.

Κίνδυνοι και Προκλήσεις

• Καθοδικοί Κίνδυνοι:
  • Γεωπολιτική/εμπορική αβεβαιότητα: Επηρεάζει εξαγωγές και επενδύσεις.
  • Μισθολογικές πιέσεις: Αύξηση μισθών (5,0%) λόγω στενότητας αγοράς εργασίας.
  • Κλιματική κρίση: Φυσικές καταστροφές πλήττουν την οικονομία.
  • Αργή απορρόφηση κονδυλίων: Περιορίζει την ώθηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
  • Βραδύτερες μεταρρυθμίσεις: Επιδρά στην παραγωγικότητα.
• Προκλήσεις:
  • Δημοσιονομική βιωσιμότητα: Μετά το πλεόνασμα 4,8% του 2024, η επεκτατική πολιτική (μέτρα ΔΕΘ: 1,8 δισ. ευρώ το 2026, 2,5 δισ. ευρώ το 2027) απαιτεί προσοχή.
  • Ανεργία: Μειώνεται (9,4% το 2025, 8,2% το 2027), αλλά η αναντιστοιχία δεξιοτήτων παραμένει.
  • Ενεργειακή ασφάλεια: Επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια είναι κρίσιμες.

Συγκριτική Εικόνα και Δημοσιονομική Απόδοση

• Σύγκριση με Ευρωζώνη:
  • Η Ελλάδα υπερτερεί (1,7% έναντι 1,5% ετήσια το Β’ τρίμηνο), αλλά η διαφορά δεν εξασφαλίζει σταθερότητα.
• Δημοσιονομική Απόδοση:
  • Πρωτογενές πλεόνασμα 2024: 4,8% (έναντι στόχου 2,5%), λόγω υψηλών φορολογικών εσόδων.
  • Χρέος προς ΑΕΠ: 153,6% το 2024 (μείωση 10 μονάδων από 2023).
• Ανθεκτικότητα:
  • Τα ελληνικά ομόλογα και μετοχές υπεραποδίδουν έναντι της Ευρωζώνης, παρά τη διεθνή αστάθεια από την εμπορική πολιτική των ΗΠΑ.

Η ΤτΕ υποβαθμίζει τις προβλέψεις ανάπτυξης σε 2,2% (2025), 1,9% (2026), και 2,1% (2027), λόγω ασθενέστερης απόδοσης το Α’ τρίμηνο 2025 και ανατίμησης του ευρώ. Η ανάπτυξη (1,7% ετήσια, 0,6% τριμηνιαία το Β’ τρίμηνο) υπολείπεται του στόχου (2,3%), με το εξάμηνο στο 2%. Η ιδιωτική κατανάλωση (2,0%) παραμένει κύριος μοχλός, αλλά η ακρίβεια (3,1% το 2025) και τα υψηλά ενοίκια περιορίζουν την αγοραστική δύναμη. Οι επενδύσεις (7,5%) στηρίζονται από ευρωπαϊκά κονδύλια (30 δισ. ευρώ), αλλά οι δημόσιες επενδύσεις θα μειωθούν το 2027. Η οικοδομική δραστηριότητα αντιμετωπίζει εμπόδια (κόστος δανεισμού, υλικά, γη), ενώ οι εξαγωγές (3,1%) πιέζονται από εισαγωγές. Καθοδικοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν γεωπολιτική αβεβαιότητα, δασμούς, κλιματική κρίση, και αργές μεταρρυθμίσεις. Η δημοσιονομική απόδοση (πλεόνασμα 4,8%, χρέος 153,6%) και η ανθεκτικότητα των ομολόγων δίνουν αισιοδοξία, αλλά η ΤτΕ εκφράζει ανησυχία για τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα.

ΠΡΩΤΕΑΣ ΑΕ

Ν Κουντουριώτου 19, Θεσσαλονίκη.

[email protected]

+30 2310 402 340