Αναβάθμιση του Χρηματιστηρίου Αθηνών και Αρνητική Εκτίμηση της JP Morgan

Ιούλιος 03, 2025.

Η JP Morgan εκτιμά ότι η πιθανή αναβάθμιση του Χρηματιστηρίου Αθηνών (ΧΑ) από αναδυόμενη αγορά (EM) σε ανεπτυγμένη αγορά (DM) από τον MSCI θα αποτελέσει αρνητικό καταλύτη για την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά. Η αναβάθμιση, πιθανή για τον Ιούνιο ή Νοέμβριο 2027 (ή νωρίτερα το 2026), αναμένεται να οδηγήσει σε εκροή κεφαλαίων από τα EM funds και μειωμένη προσοχή από επενδυτές, καθώς οι ελληνικές μετοχές θα έχουν μικρό βάρος στον MSCI Europe (40 μονάδες βάσης) και θα χάσουν την εστίαση των επενδυτών που παρακολουθούν τις αναδυόμενες αγορές. Η εκτίμηση επαναλαμβάνει την άποψη της JP Morgan από τον Μάρτιο 2024, υπογραμμίζοντας ότι η Ελλάδα δεν πληροί πλήρως τα κριτήρια μεγέθους και ρευστότητας, ενώ η μετάβαση σε DM θα μειώσει την ελκυστικότητα της αγοράς.

Πιθανή Αναβάθμιση και Χρονοδιάγραμμα

• Κατάσταση Αναβάθμισης:
  • Η MSCI ανακοίνωσε (24 Ιουνίου 2025) ότι η Ελλάδα πληροί τα κριτήρια προσβασιμότητας αγοράς, αλλά όχι τον κανόνα για το μέγεθος και τη ρευστότητα (απαιτούνται τουλάχιστον 5 εταιρείες με σταθερή ρευστότητα).
  • Η MSCI ξεκινά διαβούλευση για την εξαίρεση αυτού του κανόνα, με πιθανή απόφαση να επιταχύνει την αναβάθμιση τον Νοέμβριο 2026 ή τον Ιούνιο/Νοέμβριο 2027.
  • Χρονοδιάγραμμα:
    1. Ιούνιος 2026: Ανακοίνωση στην Ετήσια Ανασκόπηση Κατηγοριοποίησης Αγορών και έναρξη διαβούλευσης.
    2. Ιούνιος 2027: Επιβεβαίωση αναβάθμισης.
    3. Μάιος 2028: Εφαρμογή αναβάθμισης στον δείκτη.
  • Η MSCI μπορεί να επιταχύνει τη διαδικασία (όπως έκανε με το Κουβέιτ το 2020), με πιθανή ένταξη ήδη από το 2026.
• Σύγκριση με Άλλες Αγορές:
  • Η Πολωνία είναι η επόμενη υποψήφια για αναβάθμιση, αλλά χρειάζεται βελτίωση υποδομών. Εάν αναβαθμιστεί, θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στον MSCI Europe λόγω περισσότερων επιλέξιμων μετοχών.
  • Μετά την έξοδο της Ελλάδας από τον MSCI EM, χώρες όπως η Νότια Αφρική και η Σαουδική Αραβία θα δουν μικρή αύξηση βάρους στον δείκτη.

Αρνητικές Επιπτώσεις της Αναβάθμισης

• Εκροή Κεφαλαίων:
  • Η JP Morgan προβλέπει εκροή $65 εκατ. από τα EM funds, καθώς η Ελλάδα θα χάσει το 4% του MSCI EMEA EM και θα αντιπροσωπεύει μόνο 40 μονάδες βάσης (bps) στον MSCI Europe και 7 bps στον MSCI World.
  • Οι DM funds κατέχουν ελαφρώς περισσότερες μετοχές (5% περισσότερες), αλλά η απώλεια του μικρότερου μέλους του ελληνικού δείκτη (πιθανώς μικρότερης κεφαλαιοποίησης μετοχή) θα ενισχύσει την εκροή.
• Απώλεια Εστίασης Επενδυτών:
  • Η μετάβαση από EM σε DM αλλάζει την επενδυτική βάση από χώρα-κεντρική σε τομεακή (π.χ., χρηματοπιστωτικά, βιομηχανίες), όπου οι ελληνικές μετοχές είναι μικρές:
    • Η Εθνική Τράπεζα (NBG) δεν θα είναι στις 50 κορυφαίες χρηματοπιστωτικές μετοχές της Ευρώπης.
    • Η ΔΕΗ (PPC) δεν θα είναι στις 25 κορυφαίες κοινωφελείς επιχειρήσεις.
    • Η Metlen δεν θα είναι στις 75 κορυφαίες βιομηχανίες.
  • Αυτό μειώνει την κάλυψη από αναλυτές (λιγότεροι αναλυτές, λιγότερη έρευνα), όπως συνέβη κατά την προηγούμενη αναβάθμιση της Ελλάδας σε DM το 2001, όταν το ενδιαφέρον μειώθηκε δραματικά.
• Ιστορικό Προηγούμενο:
  • Το 2001, η αναβάθμιση σε DM οδήγησε σε απώλεια επενδυτικού ενδιαφέροντος, και η JP Morgan πιστεύει ότι το ίδιο θα επαναληφθεί, καθώς η Ελλάδα θα έχει μικρότερο βάρος από χώρες όπως η Ιρλανδία και συγκρίσιμο με την Αυστρία ή την Πορτογαλία.
  • Οι επενδυτές DM ρωτούν σπάνια για μικρές αγορές όπως η Νορβηγία ή η Αυστρία (<5 ερωτήσεις ετησίως), ενώ οι EM επενδυτές προτιμούν την Ελλάδα να παραμείνει στις αναδυόμενες αγορές.

Τρέχουσα Κατάσταση και Κριτήρια MSCI

• Κριτήρια MSCI:
  • Η Ελλάδα πληροί τα κριτήρια προσβασιμότητας αγοράς (υποδομές, διαφάνεια, κανονισμοί), αλλά μόνο 3 μετοχές (πιθανώς ΕΤΕ, ΔΕΗ, Metlen) πληρούν τα κριτήρια μεγέθους και ρευστότητας για DM, αντί για τις απαιτούμενες 5.
  • Η MSCI εξετάζει την εξαίρεση αυτού του κανόνα, με πιθανή απόφαση μέσω διαβούλευσης το 2026.
• Μετοχές και Δείκτες:
  • 8 από τις 9 μετοχές του ελληνικού δείκτη θα μετακινηθούν από τον MSCI EMEA EM στον MSCI Europe, αλλά η μικρότερη (πιθανώς μικρότερης κεφαλαιοποίησης, π.χ., από τον κλάδο ΜΜΕ) θα εξαιρεθεί.
  • Το μικρό βάρος (40 bps) στον MSCI Europe καθιστά την Ελλάδα λιγότερο ελκυστική σε σχέση με το 4% στον MSCI EMEA EM.
• Σύγκριση με ΕΕ:
  • Η JP Morgan σημειώνει ότι η συμμετοχή στην Ευρωζώνη δεν εγγυάται ένταξη σε DM (π.χ., οι Βαλτικές χώρες, Σλοβακία, Σλοβενία δεν είναι ούτε σε EM ούτε σε DM δείκτες).

Οικονομικό Πλαίσιο και Επιπτώσεις

• Οικονομικό Πλαίσιο:
  • Η ελληνική οικονομία προβλέπεται να αναπτυχθεί κατά 2,2% το 2025 (ΚΕΠΕ), υποστηριζόμενη από εγχώρια ζήτηση, Ταμείο Ανάκαμψης (26% απορροφημένο), και δημόσιες επενδύσεις.
  • Ωστόσο, γεωπολιτικές εντάσεις (Ισραήλ-Ιράν) και δασμοί ΗΠΑ (10% σε ΕΕ) δημιουργούν καθοδικούς κινδύνους, πιέζοντας τις εξαγωγές και τον πληθωρισμό (3,1%, Scope).
• Επιπτώσεις Αναβάθμισης:
  • Η εκροή κεφαλαίων ($65 εκατ.) είναι μικρή, αλλά η απώλεια προσοχής επενδυτών μπορεί να μειώσει τη ρευστότητα και την κάλυψη από αναλυτές, πλήττοντας τη δυναμική του ΧΑ.
  • Οι επενδυτές DM επικεντρώνονται σε μεγαλύτερες αγορές (Γερμανία, Γαλλία), ενώ οι EM επενδυτές χάνουν το ενδιαφέρον τους για την Ελλάδα μετά την έξοδο από τον MSCI EM.
• Προηγούμενη Εμπειρία:
  • Η αναβάθμιση του 2001 οδήγησε σε μείωση συναλλαγών και υποαπόδοση του ΧΑ, καθώς οι επενδυτές στράφηκαν σε άλλες EM αγορές (π.χ., Τουρκία, Νότια Αφρική).

Η JP Morgan προβλέπει ότι η αναβάθμιση του Χρηματιστηρίου Αθηνών σε ανεπτυγμένη αγορά (DM) από τον MSCI (πιθανώς το 2026-2027) θα είναι αρνητική για την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, λόγω εκροής κεφαλαίων ($65 εκατ.), μειωμένης προσοχής επενδυτών, και απώλειας κάλυψης από αναλυτές. Η Ελλάδα θα έχει μικρό βάρος στον MSCI Europe (40 bps) έναντι 4% στον MSCI EMEA EM, ενώ οι ελληνικές μετοχές (π.χ., ΕΤΕ, ΔΕΗ) δεν θα ξεχωρίζουν σε τομεακούς δείκτες. Η διαβούλευση MSCI για εξαίρεση του κανόνα μεγέθους/ρευστότητας μπορεί να επιταχύνει την αναβάθμιση, αλλά η ιστορική εμπειρία του 2001 υποδεικνύει μείωση ενδιαφέροντος. Παρά την ισχυρή οικονομία (2,2% ανάπτυξη), η μετάβαση σε DM ενδέχεται να πλήξει τη ρευστότητα και την ελκυστικότητα του ΧΑ, εκτός αν ενισχυθούν οι υποδομές και η κεφαλαιοποίηση.

ΠΡΩΤΕΑΣ ΑΕ

Ν Κουντουριώτου 19, Θεσσαλονίκη.

[email protected]

+30 2310 402 340