Εμπορικές Διαπραγματεύσεις ΕΕ-ΗΠΑ

Ιούλιος 01, 2025.

Η ΕΕ και οι ΗΠΑ εκφράζουν αισιοδοξία για την επίτευξη εμπορικής συμφωνίας πριν την προθεσμία της 9ης Ιουλίου 2025, όταν οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να επιβάλουν δασμούς 50% σε σχεδόν όλα τα ευρωπαϊκά προϊόντα, με την ΕΕ να προετοιμάζει αντίμετρα. Σύμφωνα με το Bloomberg, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Χάουαρντ Λάτνικ δηλώνουν βέβαιοι για πρόοδο, με την ΕΕ να δείχνει ευελιξία για να αποφευχθεί μια «οικονομικά καταστροφική κλιμάκωση». Οι διαπραγματεύσεις επικεντρώνονται σε τομείς όπως ο χάλυβας, τα αυτοκίνητα, οι ημιαγωγοί, και τα φαρμακευτικά, ενώ ο Τραμπ συνεχίζει να επικρίνει την ΕΕ για το εμπορικό της πλεόνασμα.

Πλαίσιο και Χρονοδιάγραμμα Διαπραγματεύσεων

• Προθεσμία και Δασμοί:
  • Οι ΗΠΑ, υπό τον Πρόεδρο Τραμπ, ανακοίνωσαν τον Απρίλιο 2025 δασμούς 50% σε σχεδόν όλα τα ευρωπαϊκά προϊόντα, με επιπλέον 25% σε αυτοκίνητα και 50% σε χάλυβα/αλουμίνιο, με ισχύ από τις 9 Ιουλίου 2025.
  • Εξετάζονται περαιτέρω δασμοί σε φαρμακευτικά, ημιαγωγούς, και εμπορικά αεροσκάφη.
  • Η ΕΕ σχεδιάζει αντίμετρα, αν και δεν έχουν διευκρινιστεί, με πιθανή στόχευση σε αμερικανικά προϊόντα (π.χ., γεωργικά, τεχνολογία).
• Αισιοδοξία για Συμφωνία:
  • Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε σε κλειστή σύνοδο κορυφής ότι είναι «βέβαιη» για συμφωνία πριν την προθεσμία, βασιζόμενη σε νέα πρόταση της κυβέρνησης Τραμπ.
  • Ο Χάουαρντ Λάτνικ, Υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, επιβεβαίωσε την επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων από την ΕΕ, δηλώνοντας «αισιόδοξος» για συμφωνία.
• Στόχοι Διαπραγματεύσεων:
  • Η ΕΕ στοχεύει σε συμφωνία επί της αρχής, που θα επιτρέψει τη συνέχιση των συνομιλιών μετά τον Ιούλιο, αποφεύγοντας άμεση κλιμάκωση.
  • Οι συζητήσεις καλύπτουν δασμολογικά και μη δασμολογικά εμπόδια, στρατηγικές αγορές (π.χ., ενέργεια, τεχνολογία), και οικονομική ασφάλεια.

Οικονομικές Επιπτώσεις και Κριτική Τραμπ

• Οικονομικές Επιπτώσεις:
  • Οι δασμοί των ΗΠΑ καλύπτουν €380 δισ. (70% των ευρωπαϊκών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, $445 δισ.), απειλώντας την Ευρωζώνη (1,1% ανάπτυξη το 2025, Scope) με περαιτέρω επιβράδυνση.
  • Η Ελλάδα, με εξαγωγές $2,5 δισ. προς τις ΗΠΑ (κυρίως τρόφιμα, μέταλλα), θα επηρεαστεί έμμεσα μέσω της ευρωπαϊκής επιβράδυνσης, πιέζοντας την πρόβλεψη ανάπτυξης (2,2%, ΚΕΠΕ).
  • Η ΕΕ αντιμετωπίζει πίεση λόγω του εμπορικού πλεονάσματος ($150 δισ. το 2024 έναντι ΗΠΑ), το οποίο ο Τραμπ χαρακτηρίζει «εκμετάλλευση».
• Κριτική Τραμπ:
  • Ο Τραμπ κατηγορεί την ΕΕ για εμπόδια στις αμερικανικές εξαγωγές (π.χ., κανονισμοί, φόροι) και θεωρεί την ΕΕ «μπλοκ που εκμεταλλεύεται τις ΗΠΑ».
  • Η επιθετική δασμολογική πολιτική του (50% γενικός δασμός, 25-50% σε συγκεκριμένους τομείς) αντανακλά την προσέγγιση «America First», όπως φάνηκε και στις διαπραγματεύσεις με Κίνα και Καναδά.

Στάση της ΕΕ και Στρατηγική

• Ευελιξία ΕΕ:
  • Οι ηγέτες της ΕΕ, στη σύνοδο κορυφής, έδειξαν διάθεση να αποδεχθούν ανισορροπία στη συμφωνία (π.χ., περισσότερες παραχωρήσεις από την ΕΕ) για να αποφευχθεί εμπορικός πόλεμος.
  • Η ΕΕ έχει ήδη εξετάσει μείωση δασμών σε αμερικανικά προϊόντα (WSJ), όπως φάνηκε σε προηγούμενες δηλώσεις για ετοιμότητα συμφωνίας.
• Κρίσιμοι Τομείς:
  • Οι διαπραγματεύσεις επικεντρώνονται σε:
    • Χάλυβας και αλουμίνιο: Αντιμετώπιση των δασμών 50%.
    • Αυτοκίνητα: Μείωση του δασμού 25% και κανονισμών.
    • Φαρμακευτικά και ημιαγωγοί: Εξασφάλιση πρόσβασης σε αγορές.
    • Εμπορικά αεροσκάφη: Ενίσχυση συνεργασίας (π.χ., Airbus vs. Boeing).
  • Η ΕΕ στοχεύει στη μείωση μη δασμολογικών εμποδίων (π.χ., κανονισμοί ασφάλειας, πιστοποιήσεις) για να ικανοποιήσει τις ΗΠΑ.
• Οικονομική Ασφάλεια:
  • Η ΕΕ ενισχύει τη συζήτηση για στρατηγικές αγορές (π.χ., σπάνιες γαίες, ενέργεια), ανταποκρινόμενη στις ανησυχίες των ΗΠΑ για εξάρτηση από την Κίνα.

Πλαίσιο και Κίνδυνοι

• Παγκόσμιο Εμπορικό Πλαίσιο:
  • Η αμερικανική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 0,5% το α’ τρίμηνο 2025 (BEA), λόγω δασμών και μείωσης κρατικών δαπανών, ενώ η Ευρωζώνη προβλέπεται στο 1,1% (Scope), πιεζόμενη από την εμπορική αβεβαιότητα.
  • Η συμφωνία ΗΠΑ-Κίνας (26 Ιουνίου 2025) για σπάνιες γαίες και τεχνολογία δείχνει την τάση του Τραμπ για διμερείς συμφωνίες, αυξάνοντας την πίεση στην ΕΕ.
  • Η επανεκκίνηση συνομιλιών με τον Καναδά μετά την ακύρωση του φόρου ψηφιακών υπηρεσιών υποδεικνύει ότι η ΕΕ μπορεί να πετύχει συμφωνία με παραχωρήσεις.
• Κίνδυνοι:
  • Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία, οι δασμοί 50% θα πλήξουν το 70% των ευρωπαϊκών εξαγωγών, οδηγώντας σε αύξηση πληθωρισμού (3,1% στην Ελλάδα, Scope) και επιβράδυνση ανάπτυξης.
  • Η γεωπολιτική κρίση Ισραήλ-Ιράν (Ιούνιος 2025) ενισχύει την αβεβαιότητα, με πιθανές επιπτώσεις στις τιμές ενέργειας (+12% Brent YTD).

Συμπέρασμα

Η ΕΕ και οι ΗΠΑ είναι αισιόδοξες για εμπορική συμφωνία πριν τις 9 Ιουλίου 2025, ώστε να αποφευχθεί η επιβολή δασμών 50% από τις ΗΠΑ και τα αντίμετρα της ΕΕ. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Χάουαρντ Λάτνικ υπογραμμίζουν την πρόοδο στις διαπραγματεύσεις, με την ΕΕ να δείχνει ευελιξία σε τομείς όπως χάλυβας, αυτοκίνητα, και ημιαγωγοί. Οι δασμοί καλύπτουν €380 δισ. ευρωπαϊκών εξαγωγών, απειλώντας την Ευρωζώνη (1,1% ανάπτυξη) και την Ελλάδα (2,2% ανάπτυξη, ΚΕΠΕ) με έμμεσες επιπτώσεις. Η επιθετική πολιτική του Τραμπ, που κατηγορεί την ΕΕ για «εκμετάλλευση», πιέζει για παραχωρήσεις, ενώ η γεωπολιτική αστάθεια και η αμερικανική συρρίκνωση (-0,5%) ενισχύουν τους κινδύνους. Μια συμφωνία επί της αρχής μπορεί να αποτρέψει την κλιμάκωση, αλλά απαιτεί συμβιβασμούς από την ΕΕ.

ΠΡΩΤΕΑΣ ΑΕ

Ν Κουντουριώτου 19, Θεσσαλονίκη.

[email protected]

+30 2310 402 340